Tvrđava Maglič: Srednjovekovni grad u dolini jorgovana

19. February 2019
Foto: Dušan Veselinović
Foto: Dušan Veselinović
Foto: Dušan Veselinović
Foto: Dušan Veselinović
Foto: Dušan Veselinović
Foto: Dušan Veselinović

Na izdanku planine Stolovi, tik iznad reke Ibar, a dvadeset kilometara južno od Kraljeva, monumentalno stoji Maglič – istorijski i strateški važno utvrđenje koje je podignuto za vreme vladavine kralja Uroša u 13. veku...

Maglič podseća na zamak iz bajke, jer se nalazi na samom vrhu brda, na nadmorskoj visini od oko 150
metara, dok Ibar oko njega pravi okuku i opasava ga sa tri strane. Sa četvrte strane, duboki rov ga odvaja od planine Stolovi. Prema predanju, tvrđava je dobila naziv po gustoj magli koja se često spuštala na ceo predeo.

Nakon poslednje obnove, Ibarska magistrala u podnožju Magliča je proširena, pa je napravljen veći parking sa ugostiteljskim objektima i česmom. Tu možete ostaviti automobil, pa pretrčati preko puta gde ćete naleteti na poslovni prostor Kajak kluba „Ibar“. Odmah iza, u brzim, jakim talasima protiče istoimena reka, a iznad nje se nalazi nesigurni pešački most koji, koliko je autoru ovog teksta poznato, predstavlja jedini put do tvrđave. Čak je na njemu okačena i ploča da je prolaz zabranjen.
Međutim, to nas nije zaustavilo…

Unutrašnjost tvrđave

Laganim hodom uzbrdo, uskim zavijucima, do utvrđenja se stiže za dvadesetak minuta. Put je u pojedinim deonicama obnovljen. Čak ima i pokoja klupa. Na samom ulasku u Maglič, umesto kustosa ili čuvara, dočekala nas je dobroćudna keruša koju smo iz neznanog razloga nazvali Barbara, i koja nas je sprovela u unutrašnjost zdanja.

Iako u ruševinama, zidine su očuvane, a celokupni lokalitet, koji je proglašen za spomenik kulture od izuzetnog značaja, sastoji se od ostataka palate sa podrumom, Crkve Svetog Đorđa, glavne i pomoćne kapije, cisterne za vodu i sedam kula visokih dvanaest metara, dok je osma – Donžon – arhitektonski pojam za najjaču kulu, „utvrdu u utvrdi“ – visoka dvadeset metara. Bedemi su dugi 270 metara, a ceo grad se proteže na površini od dve hiljade kvadratnih metara. Na bedeme i kule može se popeti strmim drvenim stepenicama. Sa svih strana pogled na dolinu je očaravajuć.

Godine 2013, u saradnji italijanske vlade i Grada Kraljeva, lokalitet je obnovljen, kad su izvršeni obimni restauratorsko-konzervatorski radovi. Ipak, morate biti veoma oprezni, jer drvena ograda nije osigurana na pojedinim mestima.

Jerinin grad

Ne postoje ni istorijski podaci koji nam govore kad je Maglič zapravo podignut. Pretpostavlja se da je to bilo u drugoj polovini 13. veka, za vreme vladavine kralja Uroša I Nemanjića, sina Stefana Prvovenčanog. Nakon mongolskog spaljivanja Žiče 1241. godine, kralj je naredio izgradnju tvrđave koja bi zaustavila prodor neprijatelja ka Studenici i zadužbinama u Sopoćanima i Gracu. Postoji i legenda da je Maglič sazidala Irina Kantakuzin, supruga despota Đurđa Brankovića, koja je zbog naširoke omraženosti nazvana prokletom jerinom. Zdanje se i danas u narodu naziva Jerinin grad. Međutim, stručnjaci odbacuju to predanje, jer bi to značilo da je utvrđenje sagrađeno početkom 15. veka. Prvi pouzdani podaci o Magliču mogu se primetiti u biografiji arhiepiskopa Danila II iz 1335/6. godine: „I u Magliču gradu podiže prekrasne palate i ostale ćelije... I tu, u crkvi Svetog Georgija, u gradu tome, utvrdi božanstveni zakon...“

Ako prolazite kroz ovaj brdoviti šumadijski predeo, najbolje je da to učinite između aprila i juna, kad je ceo pejzaž zelen i osunčan. Prema legendi, ovo mitsko mesto je nekad bilo ukrašeno nepreglednim redovima jorgovana, koji su, po naredbi kralja Uroša I, zasađeni za njegovu suprugu Jelenu Anžujsku. Kraljica je zbog ovog romantičnog čina lakše podnela dolazak u Srbiju, jer ju je ovo plavoljubičasto cvetno drveće podsećalo na rodnu Provansu. U njenu čast se, već više od dvadeset godina unazad, svakog proleća održava međunarodna manifestacija „Dani jorgovana“.

Tekst i foto: Dušan

Na izdanku planine Stolovi, tik iznad reke Ibar, a dvadeset kilometara južno od Kraljeva, monumentalno stoji Maglič – istorijski i strateški važno utvrđenje koje je podignuto za vreme vladavine kralja Uroša u 13. veku...

Maglič podseća na zamak iz bajke, jer se nalazi na samom vrhu brda, na nadmorskoj visini od oko 150
metara, dok Ibar oko njega pravi okuku i opasava ga sa tri strane. Sa četvrte strane, duboki rov ga odvaja od planine Stolovi. Prema predanju, tvrđava je dobila naziv po gustoj magli koja se često spuštala na ceo predeo.

Nakon poslednje obnove, Ibarska magistrala u podnožju Magliča je proširena, pa je napravljen veći parking sa ugostiteljskim objektima i česmom. Tu možete ostaviti automobil, pa pretrčati preko puta gde ćete naleteti na poslovni prostor Kajak kluba „Ibar“. Odmah iza, u brzim, jakim talasima protiče istoimena reka, a iznad nje se nalazi nesigurni pešački most koji, koliko je autoru ovog teksta poznato, predstavlja jedini put do tvrđave. Čak je na njemu okačena i ploča da je prolaz zabranjen.
Međutim, to nas nije zaustavilo…

Unutrašnjost tvrđave

Laganim hodom uzbrdo, uskim zavijucima, do utvrđenja se stiže za dvadesetak minuta. Put je u pojedinim deonicama obnovljen. Čak ima i pokoja klupa. Na samom ulasku u Maglič, umesto kustosa ili čuvara, dočekala nas je dobroćudna keruša koju smo iz neznanog razloga nazvali Barbara, i koja nas je sprovela u unutrašnjost zdanja.

Iako u ruševinama, zidine su očuvane, a celokupni lokalitet, koji je proglašen za spomenik kulture od izuzetnog značaja, sastoji se od ostataka palate sa podrumom, Crkve Svetog Đorđa, glavne i pomoćne kapije, cisterne za vodu i sedam kula visokih dvanaest metara, dok je osma – Donžon – arhitektonski pojam za najjaču kulu, „utvrdu u utvrdi“ – visoka dvadeset metara. Bedemi su dugi 270 metara, a ceo grad se proteže na površini od dve hiljade kvadratnih metara. Na bedeme i kule može se popeti strmim drvenim stepenicama. Sa svih strana pogled na dolinu je očaravajuć.

Godine 2013, u saradnji italijanske vlade i Grada Kraljeva, lokalitet je obnovljen, kad su izvršeni obimni restauratorsko-konzervatorski radovi. Ipak, morate biti veoma oprezni, jer drvena ograda nije osigurana na pojedinim mestima.

Jerinin grad

Ne postoje ni istorijski podaci koji nam govore kad je Maglič zapravo podignut. Pretpostavlja se da je to bilo u drugoj polovini 13. veka, za vreme vladavine kralja Uroša I Nemanjića, sina Stefana Prvovenčanog. Nakon mongolskog spaljivanja Žiče 1241. godine, kralj je naredio izgradnju tvrđave koja bi zaustavila prodor neprijatelja ka Studenici i zadužbinama u Sopoćanima i Gracu. Postoji i legenda da je Maglič sazidala Irina Kantakuzin, supruga despota Đurđa Brankovića, koja je zbog naširoke omraženosti nazvana prokletom jerinom. Zdanje se i danas u narodu naziva Jerinin grad. Međutim, stručnjaci odbacuju to predanje, jer bi to značilo da je utvrđenje sagrađeno početkom 15. veka. Prvi pouzdani podaci o Magliču mogu se primetiti u biografiji arhiepiskopa Danila II iz 1335/6. godine: „I u Magliču gradu podiže prekrasne palate i ostale ćelije... I tu, u crkvi Svetog Georgija, u gradu tome, utvrdi božanstveni zakon...“

Ako prolazite kroz ovaj brdoviti šumadijski predeo, najbolje je da to učinite između aprila i juna, kad je ceo pejzaž zelen i osunčan. Prema legendi, ovo mitsko mesto je nekad bilo ukrašeno nepreglednim redovima jorgovana, koji su, po naredbi kralja Uroša I, zasađeni za njegovu suprugu Jelenu Anžujsku. Kraljica je zbog ovog romantičnog čina lakše podnela dolazak u Srbiju, jer ju je ovo plavoljubičasto cvetno drveće podsećalo na rodnu Provansu. U njenu čast se, već više od dvadeset godina unazad, svakog proleća održava međunarodna manifestacija „Dani jorgovana“.

Tekst i foto: Dušan Veselinović

Tekst je objavljen u časopisu Turistički Svet, broj 89.

eselinović

Tekst je objavljen u časopisu Turistički Svet, broj 89.

Last comment

Goran Bras
Wednesday , 02.06.2021. 17:32h
Recommendation:
5
+
0
-
Nisam ni znao za ovaj sred.vj.grad .Nekome je bilo u interesu da se za njega ne zna !Nedopustivo za Nemačku ili Sloveniju koja i nema svojih već amo austriske ,pa ipak to ističe i čuva !
Sara
Saturday , 12.09.2020. 08:09h
Recommendation:
7
+
0
-
Predivan tekst! Hvala Vam na ovako lepoj deskripciji i sigurno ću uskoro obići drevni, divni Maglič!

Connected news

Tourism
Air France uvodi besplatan ultrabrzi Wi-Fi u sve svoje avione
29. October 2024
Francuska nacionalna avio-kompanija Air France će od leta 2025. postepeno uvoditi besplatan...
Tourism
Srbija oborila još jedan rekord: Devizni priliv od turizma u prvih osam meseci veći za 13 odsto
29. October 2024
Devizni priliv od turizma u prvih osam meseci ove godine, u periodu od januara do avgusta,...
Tourism
Stižu Novosadski dani piva
29. October 2024
Treći po redu Novosadski dani piva koji će biti održani 1. i 2. novembra u Hali...
Tourism
Airbus otpušta 2.500 zaposlenih do sredine 2026.
17. October 2024
Evropski konzorcijum Airbus je u sredu saopštio da pod pritiskom poslovnih...