Planina Cer, između Loznice i Šapca, uskoro bi mogla da dobije memorijalni kompleks sa muzejom, dokumentacionim i edukativnim centrom, apart hotelom... Memorijalni kompleks podsećao bi na bitku iz Velikog rata koja se odigrala u avgustu 1914. godine. Sklop kompleksa zato je tematski i simbolički postavljen po uzoru na poziciju srpskih armija raspoređenih tokom Cerske bitke.
Ovo je predviđeno idejnim rešenjem koje je osvojilo prvu nagradu na nedavno završenom konkursu Ministarstva građevinarstva i Udruženja arhitekata Srbije.
Idejno rešenje sa snažnim simboličkim značenjem uradili su autori Ilja Mikitišin, Igor Mikitišin, Miljan Salata i Rajko Anđelić. Autori su se, kako kažu za portal eKapija, vodili mišlju da junaci iz Prvog svetskog rata zaslužuju autentičan memorijalni kompleks kroz "evokativnu scenografiju prostorno-kulturološkog simbola pobede".
Kompleks bi se nalazio, kažu oni, na drugoj najvišoj koti između crkve Jovana Šangajskog i planinskog doma na području od 2 hektara izlomljenog pravougaonog oblika smeštenog u samoj šumi, uz postojeći rimski put koji je tangira sa južne strane. Počevši od toga da je lokacija smeštena usred guste cerove i grabove šume na pokrenutom terenu, zamisao je da šumu treba što više zadržati i da intervencija mnogo ne naruši zatečeno prirodno okruženje.
- Dok kontrastno objekti tematski razbacani po ostatku lokacije predstavljaju divizije i pukove koji prave efekat objedinjavanja i neke vrste zaleđa glavnom prodoru rampe muzeja, kao metafori prodora II Stepine armije kroz front linije cerske bitke. Vijugava, nepravilna šumska staza predstavlja vezivni elemenat koji sve povezuje u jednu funkcionalno-prostornu celinu.
Hronološki, cela realizacija memorijalnog kompleksa podeljena je u četiri faze. Prva faza obuhvata izgradnju prilazne rampe, spomenika, vidikovca i vijugave staze kroz šumu. Druga faza obuhvata muzej i dokumentacioni centar pod zemljom, dok je treća faza rezervisana za izgradnju paviljona. Poslednju fazu predstavlja izgradnja apart hotela.
Muzej i dokumentacioni centar
Simboličko-istorijski aspekt je usko povezan sa istorijskim događajem bitke na Ceru 1914. godine, njenim ogromnim značajem, velikom žrtvom i pobedom Srbije. Stoga je predloženo rešenje muzeja i spomeničkog simbola u obliku stilizovanog krsta postavljeno podužno na lokaciji u pravcu Istok–Zapad. Ulaz u memorijalni kompleks koncipiran je linearnim blagim kretanjem koji uvlači posetioca u objekat niz rampu sa namernim naglašavanjem efekta ulaska u rov. Muzejski prostor pozicioniran je na suterenskoj koti, organizaciono i arhitektonski podređen ilustraciji rovovskog ambijenta, koji ima za cilj dočaravanje narativa Velikog rata i Cerske bitke i saosećanja posetilaca sa njenim glavnim akterima.
Ulazni prostor muzeja planirano je da sadrži hol sa lobijem, infomacioni pult, garderobu i suvenirnicu sa obe strane objekta. Privremena i stalna muzejska postavka sa otvorenim radionicama i prostorima za kustose raspoređeni su duž muzejske strane koja dobija svetlo putem atrijuma sa pete fasade (krova), dok su biblioteka, medijateka, administrativni deo sa upravom i konzervatorske sale smešteni u dokumentacionom delu objekta i orijentisani ka severnoj strani sa pogledom na spolja kroz providni zid, koji čini da se posetioci osete kao da su u šumi. Depoi i tehničke prostorije smešteni su u zaleđu objekta.
Srbija na dlanu
Vidikovac će se nalaziti na visini od 40 metara od kote terena, sa omogućenim pogledom na sve strane. Vidikovac je u potpunosti dematerijalizovan i transparentan (staklo) da bi se izgubio njegov materijalni oblik, a odao utisak stvaranja spomenika na mestu stradanja i pobede. On na visini, kažu autori, predstavlja pobedu, Srbiju na dlanu, ono za šta su se ljudi borili. Konačni cilj izdužene vitke vertikalnosti spomenika koji je metafora samog puta ka toj pobedi.
Zamišljen je u kubičnoj formi sa transparentnim bočnim ravnima (zid zavesa) po dužim stranicama pravougaonika u osnovi. Vertikalne komunikacije su čelično protivpožarno stepenište i stakleni panoramski liftovi.
Edukativni centar i apart hotel
Smeštajni paviljoni predstavljaju prateći sadržaj na lokaciji i podređeni su zadovoljavanju smeštajnih kapaciteta zadatih u programu konkursa.
Edukativni centar organizovan je u obliku grupe paviljona koji sadrže istraživačku zonu, kafe i multifunkcionalnu salu sa kapacitetom od 270 mesta. Paviljoni su kubične forme obučene u polutransparentno visoko reflektivno staklo, radi što većeg uklapanja u postojeće šumsko okruženje.
S. Šojić
Izvor: eKapija
A member of Alco Group
